اثر اسانس و عصاره گیاه کاکوتی روی بید سیب زمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی

کد مقاله : 1875-24IPPC (R2)
نویسندگان
1حشره شناسی/کشاورزی/دانشگاه ارومیه/ارومیه/ایران
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
3ارومیه. دانشگاه ارومیه. دانشکده کشاورزی. گروه گیاهپزشکی
چکیده
بید سیب‏زمینی Phthorimaea operculella L. یکی از مهمترین آفات خانواده Solanaceae می‏باشد. استفاده از مواد گیاهی به عنوان یک روش جایگزین ترکیبات شیمیایی برای مدیریت آن در انبارها معرفی شده است. در پژوهش حاضر اثر اسانس و عصاره گیاه کاکوتیZiziphora tenuior L. روی کشندگی مراحل مختلف زیستی بید سیب‏زمینی و همچنین ترجیح تخمریزی حشرات کامل در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. زیست‏سنجی‏ها در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از 5 غلظت به همراه شاهد انجام داده شدند. هر غلطت در 3 تکرار و هر تکرار شامل 20 حشره هم سن بود. آزمایش‏های زیست‏سنجی اسانس در ظروف شیشه‏ای به حجم 250 میلی‏لیتر انجام شد. قطعات دایره ای شکل از کاغذ صافی به قطر 3 سانتی‏متر داخل سرپوش ظروف آزمایش قرار داده شد. غلظت مورد نظر اسانس روی کاغذ صافی ریخته شد. اطراف سرپوش‏ها با نوار پارافیلم بسته شد. به منظور بررسی تاثیر عصاره روی لارو و حشرات کامل، از روش غوطه‏وری برگ استفاده شد. برگچه‏هایی از سیب‏زمینی با قطر یکسان (6-8 سانتی‏متر) به مدت 15 ثانیه در غلظت مورد نظر فرو برده شدند. پس از خشک شدن در شرایط آزمایشگاه، آنها به پتری‏های 8 سانتی‏متری انتقال داده شدند. روی درب پتری سوراخ‏هایی ایجاد شد. داخل هر ظرف تعداد 20 عدد مرحله زیستی مورد نظر قرار داده شد. برای آزمایش اثر عصاره روی تخم، کاغذ صافی‏های حاوی 20 عدد تخم یک روزه آفت، به مدت 15 ثانیه در غلظت‏های اصلی عصاره غوطه‏ور شدند. پس از خشک شدن داخل پتری‏های پلاستیکی قرار گرفتند. درصد تفریخ تخم‏ها، بعد از 7 روز و مرگ و میر حشرات کامل و لاروها بعد از 24 ساعت شمارش شد. آنالیز پروبیت داده‏ها نشان داد که LC50 اسانس و عصاره کاکوتی روی مراحل تخم‏، لارو نئونات و حشرات کامل آفت به ترتیب برابر با 33/11، 09/3 و 14/0 میکرولیتر بر لیتر هوا و 61/812 ،34/155و 70/247 پی‏پی‏ام می‏باشد. در آزمایش ترجیح تخمریزی، سه غده سیب‏زمینی در یک میلی‏لیتر از عصاره یا اسانس به مدت 15 ثانیه غوطه‏ور شدند. برای غده چهارم (شاهد) فقط از حلال استفاده شد. بعد از تبخیر حلال، غده‏ها به چهار گوشه یک قفس توری به ابعاد 32×32×32 سانتیمتر منتقل شدند. در آزمایش اسانس، هر غده در ظرفی با حجم 500 میلی‏لیتر قرار گرفت. 10 جفت حشره کامل داخل آنها رهاسازی شدند. پس از گذشت 72 ساعت، نتایج نشان داد که آفت تخمریزی روی غده‏های تیمار نشده را ترجیح می‏دهد. میانگین تخم‏های گذاشته شده روی غده‏های تیمار شده با عصاره و اسانس اختلاف معناداری با شاهد داشتند و به ترتیب برابر با 01/0 ± 00/17 و 11/0 ± 67/26 و58/0 ± 67/84 درصد بودند. طبق نتایج حاصل استفاده از اسانس و عصاره گیاه کاکوتی به عنوان حشره‏کش طبیعی در مدیریت بید سیب‏زمینی امیدوارکننده به نظر می‏رسد.
کلیدواژه ها
 
Title
Efficacy of the essential oil and extract of Ziziphora tenuior on potato tuber moth, Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) in laboratory conditions
Authors
asma soltanpor, Orouj Valizadegan, Asmar Soleymanzade
Abstract
Potato tuber moth, Phthorimaea operculella L. is considered to be one of the most serious insect pests infesting family Solanaceae. An alternative method of management of this pest in stores is the use of plants based materials. In this research, lethal effect of Ziziphora tenuior L. essential oil and extract were evaluated on different biological stages of P. operculella in laboratory conditions. Oviposition-preference activity of adults was also studied. All bioassays were performed based on completely randomized design with 5 different concentrations plus witnessed. Experiments were carried in three replicates. Twenty same-age insects were used for each replicate. Glass vials (250 mL) were used for the experiments as fumigant chamber for essential oil. The Whatman filter papers of 3 cm in diameter were impregnated with the required concentration of Z. tenuior essential oil, placed inside the caps of glass vials. Insects (egg, larvae or adults) were put in vials. The caps of glass vials covered with parafilm. In order to investigate the effect of extract on larvae and adults, leaf-dipping method was used. Potato leaflets (6-8 cm diameter) were dipped in the main extract concentrations. After drying in laboratory conditions, they were transferred to 8 cm diameter petri dishes. Some holes were made in the lid of dishes. Twenty one-day-old insects were put into each petri dishes. In the egg trials, filter paper containing 20 eggs were dipped in main concentrations of extract for 15 seconds. After drying, they were placed in plastic petri dishes. Hatching percentage of eggs and mortality of adults and larvae were counted after 7 days, 24 h and 24 h, respectively. Based on Probit analysis, the LC50 values of Z. tenuior essential oil and extract for egg, first larvae and adults were 11.33, 3.09, 0.14 μl L-1 air and 812.61, 155.34, 247.70 ppm, respectively. In investigation oviposition-preferance, three potato tubers were dipped in 1ml of 5% botanical extract or essential oil for 15 seconds and the fourth one (control) was dipped in solvent alone. After solvent evaporating, potato tubers were put in four sides of exposure cage (32*32*32cm). In the essential oil tests, each tuber was placed in a 500 ml container. Ten virgin pairs of one-day old adults were transferred into each exposure cage or container and their oviposition rates were recorded after 72 h. results showed that the pest prefers untreated potatoes for oviposition. The mean of eggs laid on treated tubers with Z. tenuior extract and essential oil were significantly different from the control and were equal to 17/00± 0.01, 26.67± 0.11 and 84.67± 0.58, respectively. According to the results, the use of Z. tenuior essential oil and extract as a botanical insecticide in the management of P. operculella seems promising.
Keywords
Potato tuber moth, Lethal Effect, botanical insecticide, soxhlet, clevenger