تاثیر ارقام مختلف نخود بر ویژگیهای زیستی سوسک چهارنقطهای حبوبات، Callosobruchus maculatus (F.) (Col.: Chrysomelidae: Bruchinae)
کد مقاله : 1877-24IPPC (R2)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان،خرم آباد، ایران
3گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی لرستان
چکیده
نخود،Cicer arietinum L. ، یکی از مهمترین محصولات کشاورزی است که از نظر تولید پس از لوبیا و نخودفرنگی، در دنیا رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. در کشور ما نیز نخود نسبت به سایر حبوبات از نظر میزان تولید از اهمیت بیشتری برخوردار است. سوسک چهار نقطهای حبوبات، Callosobruchus maculatus (F.)، یکی از آفات مهم انباری و با گستره جهانی است که خسارت قابل توجهی به دانههای نخود وارد میکند. در این تحقیق، تاًثیر ارقام مختلف نخود شامل آزاد، آزکان، عادل، هاشم، منصور، و گوکسو روی ویژگیهای زیستی سوسک چهار نقطهای حبوبات تحت شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دورهی نوری 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی) بررسی شد. مطالعه پارامترهای زیستی بر اساس جدول زندگی دو جنسی سنی مرحلهای و روش بوت استرپ با تکرار 100000 محاسبه شد. مقایسهکردن میانگین با استفاده از آزمون بوت استرپ جفتی بر اساس تفاوت فواصل اطمینان (CI) در سطح پنج درصد انجام شد. ویژگیهای زیستی C. maculatus به طور معنیداری تحت تاثیر ارقام مختلف نخود قرار گرفتند. طولانیترین مجموع دورهی تخم و لاروی آفت به ترتیب مربوط به ارقام گوکسو، آزکان و هاشم، و کوتاهترین طول دوره آن در رقم عادل گزارش شد. طولانیترین دوره شفیرگی C. maculatus تغذیه شده از ارقام آزاد و آزکان و کوتاهترین دوره آن در رقم هاشم مشاهده شد. سوسک چهار نقطهای حبوبات پرورشیافته روی ارقام آزکان، آزاد و گوکسو به طور معنیداری طولانیترین دوره نشو و نما را داشتند، در حالی که کمترین طول این دوره در رقم عادل ثبت شد. کمترین مقدار درصد زندهمانی قبل از بلوغ C. maculatus به ترتیب روی ارقام آزاد و آزکان و بیشترین مقدار آن روی عادل به دست آمد. بیشترین طول عمر حشرات بالغ (ماده، نر و کل) سوسک چهار نقطهای حبوبات به ترتیب در ارقام گوکسو، آزکان و منصور و کمترین آنها مربوط به رقم هاشم بود. بیشترین طول دورهی عمر کل این آفت به ترتیب مربوط به ارقام گوکسو، آزاد و عادل و کمترین آن در رقم هاشم گزارش شد. بیشترین طول عمر کل حشرات ماده و نر تغذیه شده روی رقم آزکان و کمترین دوره آن در ارقام عادل و هاشم به ترتیب مشاهده شد. این آفت به طور معنی-داری طولانیترین دوره تخمریزی را روی ارقام آزکان، گوکسو و منصور داشت، در حالیکه کوتاهترین دوره تخمریزی روی رقم هاشم بود. بنابراین، با توجه به نتایج پژوهش حاضر، ارقام آزاد و هاشم در میان ارقام مطالعه شده نخود به عنوان ارقام با مطلوبیت کم برای تغذیه سوسک چهارنقطهای حبوبات شناسایی شد و میتواند در برنامه مدیریت تلفیقی این آفت مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژه ها
Title
The Effect of Different Chickpea Cultivars on the Biological Parameters of Cowpea Weevil, Callosobruchus maculatus (F.) (Col.: Chrysomelidae: Bruchinae)
Authors
maryam tahmasebi folad, jahanshir shakarami, Mozhgan Mardani-Talaee
Abstract
Chickpea, Cicer arietinum L., is one of the most important agricultural products, which it ranked third after bean and pea in world legumes production. Chickpea is one of the most important agricultural products in terms of production after beans and peas, ranked third in the world. In our country, chickpea is more important than other legumes in terms of production. The cowpea weevil, Callosobruchus maculatus (F.), is one of the most important storage pests in the world that causes significant damage to chickpea grains. In this study, the effects of different chickpea cultivars including Azad, Azkan, Adel, Hashem, Mansour, and Goksu were investigated on the biological parameters of the cowpea weevil under laboratory conditions (30±2 oC, 60±5% RH and 12L:12D h photoperiod). The study of biological parameters was calculated based on the age-stage, two-sex life table and the bootstrap method with 100,000 replications. Mean comparison was performed using paired bootstrap test according to confidence interval (CI) of differences at the level of five percent. Biological traits of C. maculatus were significantly affected via different chickpea cultivars. The longest total egg-larval period of the pest were related to Goksu, Azkan and Hashem cultivars, respectively, and the shortest one was reported in Adel cultivar. The longest pupal period of C. maculatus fed on Azad and Azkan cultivars and the shortest one on Hashem cultivar were observed. The cowpea weevil reared on Azkan, Azad and Goksu cultivars had significantly the longest total development period, whereas the lowest one was recorded in Adel cultivar. The lowest immature survival percentage of C. maculatus was obtained on Azad and Azkan cultivars, and the highest one on Adel cultivar, respectively. The highest adult longevity of the cowpea weevil (female, male and total) was in Goksu, Azkan and Mansour cultivars, respectively, and the lowest one related to Hashem cultivar. The highest total longevity of this pest was related to Goksu, Azad and Adel cultivars, respectively, and the lowest one was reported in Hashem cultivar. The highest the female and male total longevity fed on Azkan cultivar and the lowest period was observed in Adel and Hashem cultivars, respectively. This pest had significantly the longest oviposition periods on Azkan, Goksu and Mansour cultivars, whereas the shortest one was on Hashem cultivar. Therefore, according to the results of present study, among the studied chickpea cultivars, Azad and Hashem cultivars were identified as the less suitable cultivar for feeding the cowpea weevil, and it can be used in the integrated management program of this pest.
Keywords
Keywords: Chickpea cultivars, survival, the cowpea weevil, plant resistance