اثرات غیرکشندگی حشره کش های گیاهی، آزادیراکتین و پالیزین، بر تاریخچه زندگی، نرخ بقا و امید به زندگی سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Hem.: Aleyrodidae)

کد مقاله : 1915-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گیاه پزشکی،کشاورزی،ارومیه،ارومیه،ایران
2گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
3مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آ.غ و عضو هیات علمی بخش گیاهپزشکی
چکیده
سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hemiptera: Aleyrodiade) به عنوان یکی از مهمترین آفات اقتصادی، بر روی میزبان‌های مختلف صیفی، گلخانه‌ای و زینتی شناخته شده است. تعداد نسل زیاد، دامنه وسیع میزبانی و مقاومت آن به حشره‌کش‌ها، منجر به کاهش کارایی روش‌های مدیریتی شده است. استفاده از سموم کم خطر و سازگار با محیط‌زیست می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های جایگزین در مدیریت تلفیقی آفت مذکور مد نظر قرار‌گیرد. به همین دلیل در این تحقیق، اثرات غیر‌کشندگی(LC25) دوحشره‌کش آزادیراکتین و پالیزین بر روی فراسنجه‌های زیستی و جدول زندگی سفیدبالک گلخانه تحت شرایط گلخانه‌ای در دمای 2±25 درجه سلسیوس ، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16 : 8 ساعت روشنایی:تاریکی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش مورد استفاده در مطالعات زیست‌سنجی و غیرکشندگی به روش غوطه ورسازی بود. به طور خلاصه، برگ‌های گوجه‌فرنگی به مدت 30 ثانیه در غلظت های مورد نظر فروبرده شده، سپس بعد از 20 دقیقه، حشرات کامل یک روزه بر روی برگ‌های تیمارشده با حشره‌کش‌ها رهاسازی شدند. مطالعات بیولوژیکی و جدول زندگی با استفاده از غلظت غیرکشنده حشره‌کش-های مذکور با 80 عدد تخم همسن به عنوان کوهورت اولیه صورت گرفت. داده‌های حاصل از جدول زندگی، بر اساس تئوری جدول زندگی دو جنسی سن-مرحله رشدی تجزیه شدند. نتایج نشان داد که حشره‌کش‌های مورد استفاده، منجر به افزایش طول دوره مراحل نابالغ نسبت به شاهد شدند (df=2,135; F=577.52; P=0.000). زنده مانی مراحل نابالغ از 51% د در تیمار شاهد تا 28% درصد بر تیمار پالیزین متغیر بود. همچنین استفاده از غلظت غیرکشنده حشره‌کش‌‌های مذکور منجر به کاهش معنی دار طول عمر ماده (df=2,71; F=196.41; P=0.000) و نر (df=2,61; F=183.14; P=0.000) نسبت به شاهدگردید. طول دوره تخم ریزی و باروری نیز تحت تاثیر سموم قرار گرفت به‌طوری که کمترین طول دوره تخم‌ریزی (0/60±2/73 روز) و کمترین نرخ باروری (2/67±8/64 تخم/ماده) در تیمار آزادیراکتین مشاهده شد. میزان امید به زندگی در تخم‌های یک روزه بر روی تیمارهای شاهد، آزادیراکتین و پالیزین به ترتیب 20/77، 18/57 و 13/97 روز به دست آمد. نتیجه نهایی حاصل از این تحقیق نشان داد که هر دو حشره‌کش اثرات منفی بر ویژگی های زیستی و فراسنجه‌های جدول زندگی سفیدبالک گلخانه‌ای داشته اند و می‌توان از آنها در مدیریت این آفت استفاده کرد.
کلیدواژه ها
 
Title
Sublethal effects of herbal insecticides, Azadirachtin and Palizin, on the life history, survival rate and life expectency of Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera:Aleyrodidae)
Authors
elham rahmani agdam, fariba mehrkhou, Maryam fourouzan
Abstract
The greenhouse whitefly, Trialeurodes vaporariorum (Westwood) (Hemiptera: Aleyrodidae), is known as an economically pest on different vegetables, greenhouse and ornamental host plants. Due to the polyvoltine, polyphagous and resistant to insecticides resulted in the reduction of the management efficiency. Usage of herbal and organic insecticides could be considered as a complementary method in integrated pest management of aforementioned pest. For this purpose, in this study, the sub-lethal effects (LC25) of two insecticides, Palizin and Azadirachtin, on the biological properties and life table parameters of T. vaporarium were evaluated at greenhouse condition (25 ±2 ° C, R.H. 60 ±10 % and a photoperiod of 16 : 8 h (L:D). The dipping method was used in bioassay and life table studies. Briefly, the leaves of tomato were dipped into the related concentrations of insecticides for 30 s, then the same-aged (24h) adults of, T. vaporariorum were released on the treated leaves after 20 m.The biological and life table studies were done using 80 the same aged eggs as a cohort. The life history data of the greenhouse whitefly cohorts exposed to sublethal concentration of the aforementioned insecticides were analyzed using the computer program TWOSEX–MSChart based on the age-stage, two-sex life table theory. The results were showed that the used insecticides led to the prolonging of the preadult period compared to control (df=2,135; F=577.52; P=0.000). The survival rate of preadult stage was varied from 51% on control to 28% on Palizin. Additionally, the sublethal concentration of aforementioned insecticides resulted in significant decreasing of female (df=2,71; F=196.41; P=0.000) and male (df=2,61; F=183.14; P=0.000) longevity compared to control. The reproductive period and fecundity rate were affected by insecticides and the lowest reproductive period (2.73±0.60 days) and fecundity (8.64±2.67 eggs/life time) were obtained on Azadirachtin treatments. The life expectancy of the eggs was obtained 20.77, 18.57 and 13.97 days on control, Azadirachtin and Palizin treatments, respectively. Therefore, the findings of this research showed that either Azadirachtin or Palizin have negatively effects on the biological and life table parameters of the greenhouse whitefly which could be consider in management of T. vaporariorum.
Keywords
The greenhouse whitefly, Sublethal effects, Survival rate, fecundity and life expectancy