گزارش جدید یک گونه از خانواده Eupelmidae (Hymenoptera: Chalcidoidea) از ایران

کد مقاله : 1945-24IPPC (R2)
نویسندگان
1بخش تحقیقات جنگل، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
2محقق . عضو هییت علمی
چکیده
خانواده Eupelmidae شامل سه زیرخانواده Calosotinae، Neanastatinae و Eupelminaeاست که دارای 900 گونه در 51 جنس در سطح دنیاست. این زنبورها پارازیتوئید اولیه و ثانویه و داخلی و خارجی راسته‌های مختلف حشرات هستند. استفاده از تله‌های مالیز و تشتکی و نیز پرورش از روی میزبان بهترین روش برای جمع آوری این زنبورها می‌باشد. تاکنون 31 گونه از این خانوده از ایران گزارش شده‌اند که به دو زیرخانواده Calosotinae و Eupelminae تعلق داشته و در 7 جنس قرار می‌گیرند. جمع آوری‌های اخیر ما از استان آذربایجان‌غربی، ارومیه منجر به پیدا کردن یک گونه از این خانواده شد. این گونه به جنس Eupelmus Dalman, 1820 تعلق دارد که در ایران شامل 22 گونه است. این زنبور تحت عنوان Eupelmus (Macroneura) falcatus (Nikolskaya, 1952) شناسایی گردید. این گونه در اروپا (اتریش، بلغارستان، جمهوری چک، کرواسی، فرانسه، یونان، مجارستان، ایتالیا، مولداوی، رومانی، روسیه، اسلواکی، اسپانیا، سوییس و اکراین) و آسیای میانه (قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان) پراکنش دارد ولی برای ایران گزارش جدید به حساب می آید. مهم‌ترین مشخصات مورفولوژیکی این گونه به شرح زیر است: ناحیه پیشانی و فوقانی سربا نقوش نسبتا خشن و مشبک، پیش گرده دارای موهای خوابیده در حواشی، میان گرده غالبا مودار بغیراز نواحی جلویی و عقبی، دارای جلای فلزی مشخص به ویژه در ناحیه عقبی، آگزیلاو سپرچه در ناحیه یک سوم جلویی دارای موهای نیزه‌ای شکل و به بالا بازگشته، سپرچه بصورت یکنواخت مودار، ناحیه آکروپلوئورون با نقوش پولک مانند و تاحدودی مشبک، حدفاصل آنها با نقوش ریز، بال جلو با سلول قاعده ای مودارو بخش انتهایی بلند و بصورت خمیده نوک تیز شده، با طولی حداقل 4 برابر ناحیه قاعده‌ای، دارای بال عقب، که زیر مخفی شده و در انتها تیره رنگ و به بالا برگشته، پنجه پای عقب فاقد خارهای تیره رنگ، حاوی یک یا 3 خار مومانند، غلاف تخم‌ریز تقریبا بصورت یکنواخت تیره رنگ و ظاهرا خیلی کوتاه، به دلیل مخفی شدن نیمه قاعده ای والوهای سوم. نمونه متعلق به این گونه در کلکسیون حشرات بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی نگهداری می‌گردد.
کلیدواژه ها
 
Title
New record of an eupelmid species (Hymenoptera: Eupelmidae) from Iran
Authors
Farnaz shafaii, Hossein Lotfalizadeh
Abstract
Eupelmidae including three subfamilies Calosotinae, Neanastatinae and Eupelminae, have more than 900 species in 51 genera worldwide. These wasps are primary or secondary parasitoids and ecto or endoparasitoids of different orders of insects. Malaise or pan traps and rearing from hosts are the best methods for collecting members of this family. So far 31 species of Eupelmidae in two subfamilies (Calosotinae and Eupelminae) and seven genera were reported from Iran. Our recent collection from West-Azarbaijan province, Urmia leads us to find an eupelmid species. It belongs to the genus Eupelmus Dalman, 1820 that includes 22 species in Iran. It was identified as Eupelmus (Macroneura) falcatus (Nikolskaya, 1952). This species is widely distributed in Europe (Austria, Bulgaria, Croatia, Czech Republic, France, Greece, Hungary, Italy, Moldova, Romania, Russia, Slovakia, Spain, Switzerland, Ukraine) and Central Asia (Kazakhstan, Kirgizia, Tadzhikistan, Uzbekistan), but it is a new record for Iranian fauna. It has been reared from the galls of various species of Tetramesa in stems of grasses (Poaceae). Most important morphological characters of this species are: frontovertex at least slightly roughened, reticulate; pronotal ridge with recumbent, undifferentiated setae; mesoscutal plate more evenly and comparatively densely setose except anteriorly and posteriorly narrowly asetose, with strong metallic luster at least posteriorly; axillae and mesoscutellum with about anterior third Λ-like angulate, with dense, lanceolate, reflective setae, mesoscutellum uniformly setose; acropleuron imbricate to slightly reticulate, with microsculptured region medially; fore wing with basal cell asetose and apical part very long and sinuously pointed, at least 4× as long as basal part; hind wing present, concealed beneath fore wing and apically reflexed and infuscate; mesotarsus without pegs but with one to three longer seta-like spines; ovipositor sheaths nearly uniformly dark brown and apparently very short because gaster extending over about basal half of third valvula. The collected wasp is deposited in the Entomological collection of the Agricultural Research and Natural Resources Center of East Azerbaijan Province.
Keywords
Parasitoid, wasp, fauna, Eupelminae, West-Azarbaijan