زنبور Eurytoma tilicola Hedqvist, 1966 (Hymenoptera: Eurytomidae): گزارش جدید برای فون ایران

کد مقاله : 1947-24IPPC (R2)
نویسندگان
1بخش تحقیقات جنگل، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
2محقق . عضو هییت علمی
چکیده
خانواده Eurytomidae شامل 97 جنس و 1453 گونه است که لاروهای آن طیف رفتاری وسیع‌تری نسبت به سایر زنبورهای بالاخانواده Chalcidoidea دارد. این خانواده در زیرخانواده‌های مختلفی طبقه بندی می‌شود. اغلب مطالعات فیلوژنی مورفولوژیکی و مولکولی این خانواده موید چندنیایی بودن آن است. این خانواده در حال حاضر در چهار زیرخانواده گروه ‌بندی می‌شود: Buresiinae، Eurytominae، Eurytominae و Rileyinae. زنبورهای متعلق به این خانواده تنوع تغذیه‌ای زیادی از گیاه‌خواری تا حشره خواری نشان می‌دهند. نمونه مطالعه شده در این تحقیق در بهار سال 1398 با استفاده از تله مالیز در غرب ایران جمع آوری گردید. جمع آوری نمونه در استان کردستان، شهر بوکان با مشخصات جغرافیایی 36°35’36”N, 45°57’32”E و ارتفاع از سطح دریا 1615 متر، در تاریخ 17 خرداد 1398 (یک ماده) انجام شد. نمونه جمع آوری شده به زیرخانواده Eurytominae و جنس Eurytoma illiger تعلق دارد و تحت عنوان Eurytoma tilicola Hedqvist, 1966 شناسایی شد. برخی از مشخصات مورفولوژیکی مهم این گونه عبارتند از: ناحیه زیرین چشم مرکب فاقد منطقه براق، حاوی نقوش فرورفته، چشم‌های مرکب غالبا حاشیه دار؛ کارینای جلویی ناحیه سینه میانی، مثلثی شکل؛ رگبال حاشیه ای بلند، 8/1 تا 2 برابر رگبال استیگمال، رگبال حاشیه‌‌ای کوتاهتر از رگبال حاشیه‌ای؛ شکم حشره ماده تیره، به صورت پهلویی فشرده شده و از دید فوقانی باریک تر از سینه، ساقه شکمی بلند، با طول بیش از دو برابر کوکسای پای عقب. این زنبور در کشورهای اروپایی زیر پراکنش دارد، کرواسی، چکسلاواکی سابق، فنلاند، فرانسه، مجارستان، ایتالیا و سوئد. این گزارش جدید این گونه از ایران است. براساس منابع موجود این گونه پارازیتوئید سوسک‌های چوبخوار خانواده‌های Buprestidae و Cerambycidae است. نمونه متعلق به این گونه در کلکسیون حشرات بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی نگهداری می‌گردد.
کلیدواژه ها
 
Title
Eurytoma tilicola Hedqvist, 1966 (Hymenoptera: Eurytomidae): new record for Iran
Authors
Farnaz shafaii, Hossein Lotfalizadeh
Abstract
The family of Eurytomidae comprises 97 genera, 1453 species whose larvae exhibit a greater range of habits than any other family of Chalcidoidea. This family is variably classified into different subfamilies. Most morphological and molecular phylogenetic studies confirmed polyphyly of the family. The family is currently divided into four subfamilies, Buresiinae, Eurytominae, Heimbrinae and Rileyinae. Members of Eurytomidae have surprisingly high diversity in host associations as phytophagous and entomophagous groups. The studied specimen was collected in the spring of 2019 using the malaise trap from the west of the country. The collection was made in the Kordestan province, Bukan, 36°35’36”N, 45°57’32”E, 1615m 7 June 2019, 1 female. It belongs to the subfamily Eurytominae and the genus Eurytoma illiger that was identified Eurytoma tilicola Hedqvist, 1966. Some of the important morphological features of this species are as follow: Gena below lower margin of eye orbit without shining area edged by large alveoli, eyes usually distinctly edged; mesosternal carina in form of triangular; marginal vein long, 1.8–2.0 times as long as stigmal vein, postmarginal vein is less than as long as marginal vein; gaster of female black, laterally slightly compressed, faintly narrower than mesosoma (dorsal view); metasomal petiole of abdomen longer than width, not less than twice as long as hind coxa. This species is widely distributed in Croatia, Czechoslovakia, Finland, France, Hungary, Italy and Sweden. This is the new record of E. tilicola from Iran. This species is mentioned in the literatures as a parasitoid of bark beetles of the families Buprestidae and Cerambycidae. The collected wasp is deposited in the Entomological collection of the Agricultural Research and Natural Resources Center of East Azerbaijan Province.
Keywords
Parasitoid, wasp, fauna, Eurytominae, Kordestan