برآورد آثار ژنی و وراثت‌پذیری صفات مرتبط با ابعاد پیله در کرم ابریشم

کد مقاله : 1958-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
3موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت، ایران
چکیده
کرم ابریشم اهلی (Bombyx mori L.) مهم‌ترین تولید‌کننده پیله ابریشمی است. پیله کرم ابریشم خود در برگیرنده چندین صفت قابل رکوردگیری و از جمله صفات مرتبط با ابعاد پیله است. نظر به اهمیت ابعاد پیله در خرید و فروش پیله و نخ‌ریسی، ابعاد پیله جزو صفات هدف اصلاح‌نژادی در کرم ابریشم است. در تحقیق حاضر وراثت‌پذیری خصوصی و آثار ژنی صفات ابعاد پیله با استفاده از برنامه آمیزشی دی‌آلل و روش اول گریفینگ برآورد شد. این نتایج، حاصل آمیزش‌های مختلف بین لاین‌های چینی (108، 110، 114، 118) و ژاپنی (107، 109، 111، 113) به صورت تلاقی دی‌آلل 8×8 و مشتمل بر تلاقی های مستقیم و معکوس بود. صفات مورد بررسی شامل طول پیله (نر و ماده)، عرض پیله (نر و ماده)، طول به عرض پیله و تعداد پیله در لیتر بود. نتایج نشان داد که میانگین مربعات قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی (GCA) برای صفت عرض پیله نر در سطح احتمال پنج درصد و برای سایر صفات در سطح احتمال یک درصد و قابلیت ترکیب‌پذیری خصوصی (SCA) برای تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار است که این نتایج اهمیت هر دو اثر افزایشی و غیرافزایشی در کنترل این صفات را نشان داد. معنی‌داری آثار متقابل برای صفات عرض پیله نر و تعداد پیله در لیتر در سطح احتمال پنج درصد و برای سایر صفات در سطح احتمال یک درصد، حاکی از وجود آثار مادری در کنترل این صفات بود. نتایج بیانگر آن بود که در کنترل تمامی صفات به جز صفت تعداد پیله در لیتر، آثار غیرافزایشی نقش بیشتری دارند. بنابراین به نظر می‌رسد که صفت تعداد پیله در لیتر دارای پتانسیل انتخاب در لاین‌های کرم ابریشم می‌باشد و برای بهره مندی و اصلاح این صفت می‌توان از روش‌های مبتنی بر انتخاب بهره جست و در مورد سایر صفات بهتر است از طریق آمیخته‌گری (هیبریداسیون) بهبود یابد. وراثت پذیری خصوصی برای صفات طول پیله نر و تعداد پیله در لیتر به ترتیب برابر با 008/0 و 15/0 شد و برای سایر صفات به دلیل کوچکتر بودن میانگین مربعات GCA نسبت به SCA و وجود خطای برآورد، وراثت‌پذیری خصوصی قابل محاسبه نبود.
کلیدواژه ها
 
Title
Estimation of gene effects and heritability of cocoon dimensions traits in the silkworm
Authors
Sajad Hasanzadeh Kalko, Seyed Hossein Hosseini Moghaddam, Seyedeh Soheila Zarbafi
Abstract
Domestic silkworm (Bombyx mori L.) is the most important silk cocoon producer. The cocoon of silkworm includes several recordable traits including cocoon dimensions traits. Due to the importance of cocoon size in buying and selling and spinning, cocoon dimensions could be among the target traits of silkworm breeding. In this study narrow sense heritability and gene effects of cocoon dimensions were estimated by using of diallel cross program and Griffing’s model I. Diallel mating design was between Chinese lines (108, 110, 114, 118) and Japanese lines (107, 109, 111, 113) in the form of 8×8 diallel cross which includes direct and reciprocal mating. The studied traits included cocoon length (female and male), cocoon width (female and male), cocoon length/ width ratio and number of cocoons per liter. The results showed that the mean square of general combining ability (GCA) was significant for male cocoon length (P<0.05) and also for the other traits (P<0.01). Specific combining ability (SCA) for all traits was significant (P<0.01) which these results showed the importance of both additive and non-additive effects in controlling of these traits. The significant effect of reciprocal mating was seen for male cocoon length and number of cocoons per liter (P<0.05) and also for the other traits (P<0.01) which consider as the result of maternal effect in controlling of these traits. The results showed that non-additive gene effects are more important than additive gene effects in the controlling of these traits except number of cocoons per liter. Therefore it seems that this trait has the potential of selection in silkworm lines. Thus selection methods can be used for improvement of this trait and for the other traits, cross breeding (hybridization) would be better. The narrow sense heritability for male cocoon length and number of cocoons per liter respectively was 0.008 and 0.15. For the other traits due to smaller mean square of GCA than SCA and estimation error, it could not be estimated.
Keywords
Diallel Cross, Combining Ability, gene action