کد مقاله : 1177-24IPPC (R3)

¹قدیر نوری قنبلانی ؛ ²مینا جعفری؛ ³هوشنگ رفیعی دستجردی؛ ⁴علی اصغر فتحی؛ ⁵مهدی حسن پور

¹گروه گیاه پزشکی، دانشکده‌ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

²گیاه پزشکی دانشگاه محقق رادبیلی

³گروه اموزشی گیاه پزشکی

⁴گروه اموزشی گیاه پزشکی دانشگاه محقق اردبیلی

⁵گروه گیاهپزشکی، دانشکده‌ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

بید سیب‌زمینی، Phthorimaea operclella Zeller، یکی از آفات مهم اقتصادی سیب‌زمینیSolanum tuberosum L. ، در مزارع و انبارها می‌باشد که خسارت آن در انبار بیشتر از مزرعه است. در تعداد زیادی ار سیستم‌های انبارداری، استفاده از آفت ‌کش‌های تدخینی متداول‌ترین روش مدیریت آفات انباری به شمار می‌رود. در این تحقیق سمیت تدخینی اسانس‌گیاهی مرزنجوش، Origanum vulgare Mill ،(Lamiaceae) روی پارامترهای دموگرافیک بید سیب زمینی مورد برسی قرارگرفت. همچنین درصد پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicae Bezdenko روی تخم بید سیب‌زمینی در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد.کلیه آزمایش‌ها در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2 ± 26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شدند. اسانس گیاهی با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. تجزیه و تحلیل گاز کروماتوگرافی/ جرم طیف سنجی (GC-MS) نشان داد که کارواکرول (02/26%) و تیمول (33/15%) از ترکیبات اصلی اسانس‌ گیاه مورد مطالعه است. نتایج آزمایش‌های تدخینی نشان داد که مقادیر LC50 وLC30 برای اسانس‌ مرزنجوش به ترتیب 59/3 و 61/2 میکرولیتر بر لیتر هوا می باشد. غلظت زیرکشندگی اسانس‌گیاه مرزنجوش به طور معنی‌داری روی جدول زندگی و پارامترهای دموگرافیک P. operculella تاثیر گذاشت. مقادیر rm در تیمار شاهد و اسانس‌گیاهی مرزنجوش به ترتیب 19/0و 11/0 مشاهده شد. همچنین درصد پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید تریکوگراما روی بید سیب‌زمینی در تیمار شاهد و اسانس‌گیاهی مرزنجوش به ترتیب 11/81 و 29/61 درصد به دست‌آمد. نتایج این یافته‌ها نشان می‌دهد که اسانس‌گیاه مرزنجوش می‌تواند همراه با زنبور تریکوگراما برای کنترل بید سیب‌زمینی در انبارها مورد استفاده قرار گیرند.

اسانس‌مرزنجوش؛ زنبور پارازیتوئید؛ سمیت تدخینی؛ بید سیب‌زمینی؛ پارامترهای دموگرافیک