کد مقاله : 1213-24IPPC (R3)

¹مهسا نوری علویجه؛ ²سعید محرمی پور ؛ ³محمد مهرآبادی

¹دانشکده کشاورزی_دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران

²گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

³گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

در دهه‌های اخیر، استفاده از باکتری‌های فعال مولد هسته یخ برای کنترل آفات کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. این باکتری‌ها به دلیل وجود پروتئین‌های خاص روی سطح غشا خود منجر به تشکیل هسته یخ در اندام‌های سلولی حشرات شده و یخ‌زدگی آن‌ها را در دماهای بالا تسهیل می‌کنند. در این پژوهش تاثیر باکتری فعال مولد هسته یخ Xanthomonas campestris، روی نقطه انجماد لاروهای پرورشی سنین 4 و 5 بید چغندرقند Scrobipalpa ocellatella (Boyd) و سن 4 شب‌پره هندی Plodia interpunctella (Hubner) (حشره شاهد) بررسی شد. لاروهای بید چغندرقند از سرریشه‌های آلوده از موسسه تحقیقات چغندرقند جمع‌آوری شد. لاروهای سن آخر به مدت دو نسل روی گلدان‌های چغندرقند در اتاقک رشد دما 5 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش یافتند. لاروهای شب‌پره هندی روی غذای مصنوعی به مدت 4 نسل با شرایط ذکر شده برای بید چغندرقند پرورش یافتند. ارزیابی تاثیر باکتری به دو روش خوراندن و غوطه‌وری صورت گرفت. در روش خوراندن، برگ‌های چغندرقند در محلول باکتری (2 گرم برگ در یک میلی لیتر غلظت 1 OD) غوطه ور شد و پس از خشک شدن به مدت سه روز در اختیار لارو سنین 4 و 5 بید چغندر قند قرارگرفت. هم‌چنین 2 گرم غذای مصنوعی در یک میلی لیتر محلول باکتری در غلظت فوق به طور یکنواخت آغشته شد و به مدت 3 روز در اختیار لاروهای سن 4 شب‌پره هندی قرار گرفت. در روش غوطه‌وری، لاروهای هر دو آفت به مدت 30 ثانیه در سوسپانسیون باکتری با غلظت 1 OD غوطه‌ور شدند. نتایج نشان داد که با خوراندن باکتری نقطه انجماد لارو بید چغندرقند به 68/0 ± 60/20- درجه سلسیوس رسید که در مقایسه با باکتری Escherichia coli strain Dh5 ALPHA (کنترل مثبت) ( میانگین نقطه انجماد 47/0 ± 98/23-) 38/3 درجه سلسیوس نقطه انجماد را افزایش داده است. در روش غوطه‌وری تفاوت معنی‌داری بین کنترل مثبت (10/1 ± 10/21-) و تیمار (88/0 ± 34/19- درجه سلسیوس) مشاهده نشد. میانگین نقطه انجماد در لارو شب‌پره هندی با خوراندن باکتری از 45/0 ± 01/18- (کنترل مثبت) به 39/0 ± 69/14- (تیمار) و با غوطه‌وری از 49/0 ± 90/18- به 45/0 ± 11/17- درجه سلسیوس رسید. با توجه به نتایج مذکور باکتری X. campestris در روش خوراندن توانست به طور معنی‌داری نقطه انجماد را در مقایسه با روش غوطه‌وری افزایش دهد. عدم تاثیر روش غوطه‌وری می‌تواند مرتبط با بسته بودن روزنه‌ها و هم‌چنین وجود پپتیدهای ضد میکروبی باشد. برای کاربردی کردن این باکتری در برنامه‌های کنترل بیولوژیک به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

عوامل هسته یخ؛ خوراندن؛ غوطه‌وری؛ نقطه انجماد؛ کنترل بیولوژیک