شناسایی و بیماریزایی گونه‌های رایزکتونیای عامل پوسیدگی ریشه و طوقه فلفل در مناطق مرکزی استان آذربایجان‌غربی
کد مقاله : 1031-24IPPC (R3)
نویسندگان
1گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، شهرستان ارومیه، ایران
2دانشگاه ارومیه- دانشکده کشاورزی
3نازلو-دانشکده کشاورزی-گروه گیاهپزشکی
چکیده
پوسیدگی ریشه و طوقه فلفل ناشی از Rhizoctonia solani (چند هسته‌ای) و سایر گونه‌های Rhizoctonia (دو هسته‌ای) یکی از مهمترین بیماری‌های این محصول در سراسر جهان است. به منظور شناسایی گونه‌ها و گروه‌های آناستوموزی رایزوکتونیای عامل این بیماری در مناطق مرکزی استان آذربایجان غربی، نمونه‌برداری طی ماه‌های مرداد تا مهر سال 97، از گیاهان دارای علایم در مزارع فلفل واقع در شهرستان‌های ارومیه، خوی، مهاباد و پیرانشهر انجام گرفت. برای جداسازی جدایه‌های قارچی، شست‌و‌شو و ضدعفونی سطحی نمونه‌ها با هیپوکلریت سدیم رقیق شده با نیم درصد ماده موثر انجام گرفت و قطعات کوچکی از حاشیه بخش‌های سالم و آلوده بافت‌ها در تشتک‌های پتری حاوی محیط کشت PDA دارای آنتی بیوتیک استرپتومایسین کشت شدند. پس از 48 ساعت، ریسه‌های رشد کرده از بافت گیاهی به آب-آگار دو درصد منتقل شدند و سپس از طریق برداشتن نوک ریسه‌ها خالص‌سازی شدند. با بررسی اولیه مشخصات ریخت‌شناسایی ریسه‌ها و پرگنه‌ها، تعداد 45 جدایه رایزوکتونیا شناسایی گردید. گروه‌بندی اولیه جدایه‌ها بر اساس تعداد هسته‌ها در هر سلول و توانایی آناستوموز ریسه‌ها انجام گرفت. سپس ناحیه ITS- rDNA در چند جدایه منتخب هر گروه تکثیر و توالی‌یابی گردید. نتایج مشخص نمود که از بین جدایه ها، 16 جدایه دوهسته‌ای و 29 جدایه چند هسته‌ای (R. solani) بودند. تجزیه‌های فیلوژنتیک نشان داد که جدایه‌های R. solani متعلق به گروه های آناستوموزی AG-4، AG-1، AG-2-1،AG-3 و AG-5، بودند. جدایه های رایزوکتونیای دوهسته‌ای به گروه‌های آناستوموزی AG-A، AG-K و AG-F تعلق داشتند. گروه های AG-4، AG-A و AG-1 به ترتیب با 11/31، 78/17 و 33/13 بیشترین درصد فراوانی را داشتند. از بین گروه‌های آناستوموزی، AG-A پراکنش وسیع‌تری داشت و در تمام مناطق مشاهده گردید. همچنین، AG-4 و AG-F منهای پیرانشهر از همه مناطق جداسازی شدند. آزمون بیماریزایی 17 جدایه توالی‌یابی شده در شرایط گلخانه روی فلفل و با استفاده از مقیاس 5-0 انجام گرفت و قارچ دوباره از گیاهان بیمار جداسازی و شناسایی گردید تا اصول کخ تکمیل گردد. نتایج نشان داد که AG2-1، AG-A، AG-4 و AG-F بیماریزایی قابل توجهی روی گیاهان داشتند (میانگین مقیاس‌ها بیش از 5/2) که AG-2-1 مهاجم‌ترین گروه آناستوموزی بود. جدایه‌های سایر گروه‌ها غیربیماریزا بودند و یا بیماریزایی خیلی ضعیفی (میانگین مقیاس‌ها کمتر از 1) داشتند.
کلیدواژه ها