مطالعه ترجیح جفت آشنا در کفشدوزک شته‌خوار Hippodamia variegata (Goeze) (Col., Coccinellidae) در شرایط آزمایشگاهی
کد مقاله : 1127-24IPPC (R4)
نویسندگان
دانشگاه تهران
چکیده
معمولا در حشرات هزینه جفت‌گیری مکرر به مراتب بیشتر از منافع آن است، لذا از منظر تکاملی این الگو تاکنون باید از طبیعت حذف می‌شد؛ اما این رفتار، فوایدی هم‌چون ایجاد تنوع ژنی در زادگان دارد که شانس بقاء آن‌ها را بیشتر می‌کند. برخی از گونه‌‌‌های حشرات ماده ترجیح می‌دهند تا با نرهایی که قبلا جفت‌گیری کرده‌اند، جفت‌گیری مجدد نداشته باشند، در حالی که برخی ماده‌ها ترجیح می‌دهند به دفعات با یک حشره نر جفت‌گیری داشته باشند. در این آزمایش، در ابتدا یک حشره ماده جوان و باکره Hippodamia variegata در ظرف آزمایش قرار داده شد و سپس یک نر جوان و باکره در همان ظرف گذاشته شد. به آن‌ها حدود ۳ ساعت زمان (از ساعت ۱۲ تا ۱۵) برای آمیزش داده شد و پس‌از آن از هم جدا شدند. جفت‌هایی که موفق به جفت‌گیری شدند، پس از ۲۴ ساعت در آزمایش دوم استفاده شدند. در آزمایش دوم، ماده‌ها باید بین دو نر انتخاب می‌کردند؛ حشره نر آشنا که ماده قبلا در اولین جفت‌گیری با آن جفت‌گیری داشته و حشره نر جدید جوان و باکره که ماده قبلا با آن جفت‌گیری یا مواجهه نداشته است. نری که ماده با آن جفت‌گیری می‌کند ثبت شده و نر دیگر از ظرف برداشته‌شد. برای ایجاد تمایز ظاهری بین نرها، یک بال هر نر با لاک رنگ آبی یا سفید مشخص شدند. به جهت پرهیز از هرنوع تبعیضی به علت این نوع از علامت‌گذاری، رنگ این علامت‌ها برای هرتکرار از آزمایش تعویض شد. . با آزمون Mann-Whitney U در نرم‌افزارSPSS مشخص شد ماده‌ها جفت‌گیری با نر آشنا را ترجیح می‌دهند (۱۹ مرتبه نر آشنا و ۶ مرتبه نر جدید در ۲۵ تکرار؛ آزمون ۲ طرفه دو اسمی: 015/0=P). مدت زمان تاخیر در آمیزش برای نرهای آشنا کمتر بود (24=U و 035/0P=) اما طول مدت جفت‌گیری تفاوتی نداشت ( 45U= و 442/0=P). این پژوهش نشان داد که ماده‌های H. variegata می‌توانند افراد را از یکدیگر تشخیص دهند و بین حشرات نری که با آن‌ها آمیزش داشته یا نداشته‌اند، تمایز قائل شوند و ترجیح می‌دهند که با مجددا با نرهای آشنا جفت‌گیری کنند و هم‌چنین، ماده‌ها به نسبت سریع‌تر با این نرها جفت می‌شوند. این مسئله ممکن است به این علت باشد که مطالعاتی نشان می‌دهند داشتن شریک‌های جنسی متعدد احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی را افزایش و طول عمر ماده‌ها را کاهش می‌دهد.
کلیدواژه ها